Các yếu tố dinh dưỡng quan trọng trên cây có múi
Cũng như các cây trồng khác, cây ăn quả có múi chịu tác động nhiều từ dinh dưỡng. Thiếu dinh dưỡng quả bị biến dạng, kém phẩm chất và giảm năng suất thương phẩm. Cây có múi cũng khá mẫn cảm với việc thừa dinh dưỡng có sẵn trong đất hoặc từ nguồn phân bón và nước tưới. Cùng tìm hiểu vai trò quan trọng của các chất dinh dưỡng cần thiết của cây trồng.
Vai trò của các chất đa lượng:
Đạm (Nitơ):
Nitơ có ảnh hưởng lớn hơn nhiều so với chất dinh dưỡng khác. Nitơ là một thành phần của chất diệp lục, thúc đẩy tăng trưởng, phát triển bộ lá, hình thành hoa, đậu, phát triển và chất lượng quả.
- Đủ Nitơ cây sinh trưởng khỏe, quả nhiều và to.
- Thiếu Nitơ cây mất màu xanh, lá nhỏ, cành non chết khô, chồi ngắn, rụng quả non. Lá già rụng vào đầu mùa, rìa lá mỏng, cành cây bị chết. Sự thiếu hụt Nitơ còn tồi tệ hơn khi lượng phốt pho thấp.
- Thừa Nitơ sẽ giảm chất lượng quả và rút ngắn thời gian cất trữ. Quả lớn nhanh, tăng thời gian quả xanh, chín chậm, vỏ quả dày và thô, tép khô. Dư thừa nitơ thúc đẩy sự tươi tốt của cây nhưng dễ mẫn cảm với dịch hại và điều kiện ngoại cảnh.
Lân (P):
Triệu chứng, tác hại do thiếu lân:
Lân thực hiện nhiều chức năng quan trọng như quang hợp, hoạt động enzyme, trong sự hình thành và vận chuyển đường. Quan trọng nhất là phát triển bộ rễ, hình thành hoa, phát triển và tăng chất lượng quả.
- Thiếu phốt pho, ít có các triệu chứng thiếu hụt được nhìn thấy trên lá nhưng có ảnh hưởng đến chất lượng quả. Gây biến dạng, lõi rỗng và thô, vỏ dày, quả mềm, khô nước, chua.
- Trong trường hợp sử dụng quá nhiều phân đạm thì hậu quả của việc thiếu hụt phốt pho lên chất lượng quả sẽ tồi tệ hơn.
- Thừa lân, không gây ra bất kỳ tổn thất nào về năng suất, chất lượng trái cây, nhưng có thể có tác động làm thiếu kẽm trong cây và giảm hiệu quả sản xuất.
Biện pháp khắc phục: Việc cung cấp cân đối nitơ và phốt pho sẽ cho năng suất và chất lượng quả tốt. Có thể cung cấp Lân cho cây thông qua các chế phẩm đơn như Super Lân, Lân Văn Điển (16% P2O5); các phân hỗn hợp NPK hay DAP (Diamonphosphate) vào các thời kỳ sau thu hoạch hay cây chuẩn bị ra hoa,…
Kali (K):
Kali có vai trò quan trọng trong sự hình thành và hoạt động của protein, chất béo, Carbohydrate và diệp lục, duy trì sự cân bằng muối và nước trong tế bào. Giúp tăng chất lượng (độ ngọt, màu sắc) và khả năng đậu quả, hạn chế chồi non lúc ra hoa, khả năng hút nước và hô hấp của cây.
- Thiếu Kali, cây tăng trưởng chậm, lá nhỏ chuyển màu vàng hoặc đồng sau đó trở nên sạm và bị rụng. Cành cây suy yếu, và giảm tỷ lệ nở hoa. Quả nhỏ, da mỏng và mịn, xu hướng chuyển màu sớm, và chia tách một cách dễ dàng.
- Thiếu Kali ít không ảnh hưởng đến năng suất, mặc dù quả có thể nhỏ hơn. Thiếu kali nghiêm trọng làm giảm năng suất do tăng tỷ lệ rụng hoa quả.
- Thừa kali không ảnh hưởng đến chất lượng quả nhưng quá nhiều kali có thể làm tăng sự thiếu hụt magiê.
2. Các nguyên tố trung lượng:
Canxi (Ca):
Là phần hần thiết yếu của thành tế bào và màng, là yếu tố thiết yếu để hình thành tế bào mới. Khắc phục sự tổn thương của đầu rễ, hạn chế các yếu tố nấm gây hại.
Cây trồng thiếu hụt Canxi:
- Rễ phát triển kém, lá bị quăn và hoại tử, thối đuôi quả.
- Trái cây bị đắng, nứt quả, bảo quản kém và dễ bị úng nước.
Thiết Magie:
- Triệu chứng thiếu Magie được thể hiện với đặc điểm chữ V ngược màu xanh ở cuống lá
3. Ảnh hưởng của các nguyên tố vi lượng đối với cây trồng
Thiếu kẽm
- Thiếu kẽm nhẹ lá bị lốm đốm, thiếu trầm trọng đốm vàng lan rộng, lá úa vàng, gân lá vẫn xanh, thối đầu lá, kích thước lá nhỏ.
Thiếu Mangan
- Cây thiếu vi lượng mangan
Thiếu sắt
- Triệu chứng thiếu sắt trên cây chanh, lá bình thường (bên phải), cây càng thiếu sắt lá càng vàng do thiếu diệp lục.
Thiếu đồng
- Hiếm khi thấy thiếu đồng trên cây có múi
Thiếu Bo và thừa Bo
Thiếu Bo lá già và héo, lá bị vàng lan dần từ đầu và mép lá, đôi khi có những điểm màu nâu nhỏ. Quả bị dị dạng, vỏ dày, quả sần sùi và có nhựa.
- Triệu chứng thiếu Bo trên cây có múi
- Hoại tử tại mép lá, lá úa dần và chuyển mầu vàng cam do ngộ độc Bo quá mức
Giai đoạn đầu của ngộ độc Bo thường xuất hiện như một mũi vàng ở đầu lá hoặc những vết lốm đốm. Trong trường hợp bị nặng, các đốm bệnh xuất hiện trên bề mặt lá thấp hơn với lá thả xảy ra sớm. Triệu chứng nặng có thể bao gồm các cành bị bệnh chết mầm.
Kết luận:
– Đối với cây có múi (Bưởi, cam, chanh…) triệu chứng thiếu sắt, kẽm và mangan là phổ biến nhất và có thể xảy ra cả ở đất axit (đất bị rửa trôi) và đất kiềm (độ hòa tan kim loại thấp). Sự thiếu hụt có thể là theo mùa và tạm thời. Theo dõi sự thiếu hụt kim loại (vi lượng) có thể được giải quyết bằng các biện pháp.
- Axit hóa đất (đất có độ pH cao).
- Sử dụng phân bón vi lượng gốc Chelate vào đất.
- Phun phân bón lá có bổ sung vi lượng dạng chelate.
– Trên cây trồng có thể xuất hiện triệu chứng thiếu cùng lúc nhiều loại vi lượng.
Tin liên quan:
>>Nguồn dinh dưỡng cần thiết mà cây có múi lấy đi từ đất