Cây có múi bị vàng lá do đâu? Cách nhận biết khi lá cây có dấu hiệu vàng

Vàng lá là hiện tượng thường gặp nhất trên nhóm cây trồng có múi. Cây có múi bị vàng lá xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, dưới đây là một số nguyên nhân cơ bản khiến lá cây bị vàng.

1. Cây có múi bị vàng lá do thiếu dinh dưỡng

Cây có múi là nhóm cây trồng đòi hỏi nhu cầu dinh dưỡng rất lớn. Do đó, nếu cây không được cung cấp đúng và đủ các chất dinh dưỡng thiết yếu thì cây sẽ phát triển kém, ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng trái.

Lá là nơi biểu thị đầu tiên cho tình trạng thiếu dinh dưỡng của cây có múi. Trên lá sẽ có một số triệu chứng điển hình như:

Nhóm đa lượng

• Thiếu Đạm: Lá nhỏ, non mỏng màu xanh nhạt, các lá già chuyển vàng và rụng sớm.
• Thiếu Lân: Những lá già có những mảng màu huyết dụ (tía). Cây thiếu lân lá bị nhỏ lại và bản lá bị hẹp và có xu hướng dựng đứng. Khi lá chưa biến sang màu tía thì màu lá bị tối lại so với cây có đủ lân.
• Thiếu Kali: Các lá già trở nên vàng sớm và bắt đầu từ bìa lá sau đó bìa lá và đầu lá có thể trở nên đốm vàng hoặc bạc, bìa lá chết và bị hủy hoại và lá có biểu hiện như bị rách.

Nhóm trung lượng

• Thiếu Magie: Lá vàng ở phần thịt giữa các gân lá, xuất hiện chủ yếu ở lá già hoặc các lá bên dưới của cành mang trái, trong khi lá non vẫn còn xanh. Phần xanh còn lại của lá có hình chữ V ngược ở cuống lá. Trường hợp thiếu Mg trầm trọng, toàn bộ lá bị vàng, có thể rụng sớm.
• Thiếu Canxi: Các lá non của cây mới trồng bị biến dạng và có màu xanh lụa sẫm không bình thường, thiếu nặng cành non bị chết; lá có hình đài hoa và quăn.
• Thiếu Lưu Huỳnh: Lá non bị mất màu xanh, chuyển thành vàng sáng hoặc trắng xanh, lá mỏng, cả gân lá và phiến lá đều mất màu, rìa lá uốn cong và dễ bị rách từ bìa lá vào.

Nhóm vi lượng

• Thiếu Mangan: Triệu chứng chủ yếu xuất hiện ở các lá non, gân lá và phần thịt gần gân lá có màu xanh đậm, thịt lá màu xanh nhạt hơn, sau chuyển màu vàng.
• Thiếu Kẽm: Lá vàng gân xanh, nhỏ và dày. Triệu chứng thiếu kẽm nhẹ xuất hiện ở lá non, không xuất hiện ở lá già.
• Thiếu Sắt: Thiếu Sắt gây ra hiện tượng màu xanh lá cây nhợt nhạt (bạc lá) với sự phân biệt rõ ràng giữa những gân lá màu xanh và khoảng  giữa màu vàng. Thiếu sắt nặng có thể chuyển toàn bộ cây thành màu vàng tới trắng lợt.
• Thiếu Bo: Các lá non thường bị biến dạng, mỏng, màu xanh nhạt. Trên bề mặt lá thường có những đốm nhỏ màu vàng trắng.
• Thiếu Molypden: Trên lá, xuất hiện nhiều đốm vàng, kích thước khá to ở giữa các gân.
• Thiếu Clo: Thiếu clo đỉnh lá non bị héo, úa vàng, cuối cùng chuyển màu đồng thau và chết.
• Thiếu Đồng: Trên lá có các vết hoại tử.

Bên cạnh đó, việc thừa dinh dưỡng cũng sẽ khiến lá cây bị vàng.

2. Cây có múi bị vàng lá do nhện đỏ tấn công

Nhện đỏ là loài sinh vật gây hại phổ biến trên cây có múi, đặc biệt trong điều kiện khí hậu nóng và khô là thích hợp cho nhện đỏ phát triển và gây hại mạnh.

Nhện đỏ tấn công lá làm lá mất màu xanh và chuyển thành màu vàng. Mặt trên của lá bị vàng loang lỗ, mặt dưới có những vết trắng lấm tấm giống bụi cám. Nhìn kỹ sẽ thấy trên đó có lớp tơ rất mỏng.

Khi nhện hại nặng lá cây bị phồng rộp sau đó cằn lại, lá vàng, thô cứng… Sau cùng lá sẽ bị khô đi. Màu vàng của lá dễ nhìn thấy nhất là ở mặt dưới lá.

3. Cây có múi bị vàng lá do nấm, khuẩn tấn công

Cây có múi là nhóm cây trồng bị rất nhiều loại nấm, khuẩn tấn công gây bệnh trên lá, khiến lá bị vàng nhất. Có thể kể đến một số loại như Elsinoe fawcettii, Colletotrichum gloeosporioides, Xanthomonas spp, Candidatus Liberibacter spp,…

Nấm Elsinoe fawcettii

Là tác nhân gây nên bệnh ghẻ sẹo (ghẻ lồi) trên cây có múi. Trên lá bị bệnh sẽ có các nốt sần nổi lên, có màu nâu, xung quanh có quầng vàng. Trường hợp bệnh nặng sẽ vàng toàn lá và rụng.

Colletotrichum gloeosporioides

Là nấm gây nên bệnh thán thư ở cây có múi. Vết bệnh thán thư trên lá có màu vàng nâu, hình hơi tròn, bệnh nặng vết bệnh lớn dần, xung quanh có viền nâu đậm, giữa vết bệnh màu vàng nhạt, vết bệnh có nhiều vòng đồng tâm và trên bề mặt vết bệnh có những chấm đen nhỏ li ti, đó là các ổ nấm và làm cho vòng đồng tâm có màu đậm hơn. Nhiều vết bệnh liên kết lại làm lá bị cháy thành từng mảng lớn, lá rụng sớm, ảnh hưởng đến sinh trưởng của cây.

Vi khuẩn Xanthomonas spp

Là vi khuẩn gây ra bệnh loét vi khuẩn hay còn gọi là ghẻ loét trên cây có múi. Vết bệnh là các đốm loét ẩm ướt màu nâu vàng, xung quanh đốm nâu có viền vàng sáng rất rõ. Vết bệnh nặng dần sẽ hoại tử để lại lỗ hổng trên lá. Các vết bệnh liên kết lại làm lá có màu vàng và lá rụng hàng loạt, cành trơ trụi.

Candidatus Liberibacter spp

Là loài vi khuẩn gây nên bệnh vàng lá gân xanh trên cây có múi. Đây là một loại bệnh không có thuốc đặc trị, khi cây nhiễm bệnh chỉ có thể chặt bỏ.

Cây bị vàng lá gân xanh có biểu hiện là phiến lá hẹp, khoảng cách giữa các lá ngắn lại, có màu vàng, nhưng gân chính và gân phụ vẫn còn màu xanh và nhỏ, mọc thẳng đứng như tai thỏ.

4. Cây có múi bị vàng lá do thối rễ

Vàng lá thối rễ được xem là một loại bệnh nan y trên các loại cây ăn trái nói chung và nhóm cây có múi nói riêng.

Nguyên nhân dẫn đến hiện tượng vàng lá ở đây là rễ cây bị thối nên không thể lấy được nước và dinh dưỡng nuôi cây. Khiến cây thiếu nước và dinh dưỡng nên lá vàng dần. Khi cây không còn đủ sức thì lá sẽ bắt đầu rụng.

Cây có múi bị vàng lá do thối rễ sẽ có biểu hiện khác với hiện tượng vàng lá do thiếu dinh dưỡng hay sâu bệnh khác. Lá trên cây thường bắt đầu vàng từ đọt non xuống đến lá bánh tẻ rồi mới đến lá già. Lá sẽ vàng cả gân và phiến lá và vàng theo từng cành trên cây rồi lan rộng ra toàn cây.  

Nấm phytophthora và Fusarium là hai tác nhân chính gây nên bệnh này. Bệnh xuất hiện nhiều vào giữa mùa mưa, cuối mùa mưa và đầu mùa nắng.

Trên đây là các nguyên nhân cơ bản khiến cho cây có múi bị vàng lá. Khi cây có múi có hiện tượng vàng lá, bạn cần xác định đúng nguyên nhân để có thể đưa ra giải pháp xử lý đúng và hiệu quả nhất.