Mô tả
Thanh Hương Mộc (Pistacia weinmannifolia J. Poisson ex Franch.) là cây bụi hoặc cây bụi nhỏ, cao từ 2 – 8 mét, tán 10 – 15 mét, vỏ cây màu nâu xám, cành màu nâu, cành non có màu vàng. Phiến lá có cuống và lá nhỏ mọc so le, có lông, thuôn hoặc hình trứng. Cụm hoa mọc ở nách lá, có lông mu, hoa cái nhẵn, ngắn, nhuỵ cong.
Cây bản địa tại Vân Nam, Tây Tạng, Tứ Xuyên, Quý Châu, Quảng Tây, Trung Quốc, sinh ra trong rừng đá vôi hoặc mọc thành bụi ở độ cao từ 580 – 2700 mét. Cây có thể được dùng làm dầu thơm, dân gian thường sử dụng bột nghiền của lá để tạo ra “hương thơm”. Lá và vỏ cây dùng làm thuốc.
- Bộ phận dùng: Rễ, lá, vỏ – Radix, Folium et Cortex Pistaciae Weinmannifoliae.
- Nơi sống và thu hái: Loài của Nam Trung Quốc và Bắc Việt Nam.
- Thành phần hóa học: Lá và hạt chứa dầu thơm.
- Tính vị, tác dụng: Vị chát, hơi đắng, tính mát; có tác dụng thanh nhiệt giải độc, thu liễm cầm máu. Lá có tinh dầu dùng làm thuốc.
- Công dụng, chỉ định và phối hợp: ở Vân Nam (Trung Quốc) người ta dùng trị lỵ, viêm ruột, ỉa chảy cảm cúm, mẩn ngứa, ngoại thương xuất huyết, phong ngứa (mày đay), đau mắt, đau đầu.
Tập tính
Thanh Hương Mộc (Pistacia weinmannifolia) là một loại cây có khả năng kháng lạnh và nóng tốt. Nó đòi hỏi đất sâu, nảy mầm mạnh, chậm lớn và sống rất lâu, cây con khả năng chịu lạnh kém nên cần được bảo vệ. Cây lớn có thể chịu được nhiệt độ -10 độ C, phù hợp với đất có đủ ảnh sáng và nước vừa phải.
Gieo hạt
Khi cây trưởng thành, hạt sẽ rơi ra khi gặp gió, thường rất khó thu thập, chim và động vật thường ăn hết. Khi hạt bắt đầu có dấu hiệu chín thì nên thu hoạch ngay. Hạt của cây Thanh Hương Mộc nằm trong quả mọng nước, dễ bị nhiễm bẩn và nấm mốc. Hạt được thu hoạch phải được chuẩn bị ngay lập tức. Rửa trong nước, khử màu và loại bỏ vỏ khô, lưu trữ ở nơi khô giáo và thông gió. Nó có thể được gieo vào mùa xuân hoặc mùa thu, tỷ lệ này mầu mùa thu cao hơn so với mùa xuân. Trước khi gieo, hạt giống được chọn đặt trong nước ấm với nhiệt độ khoảng 20 độ C trong 24 giờ. Hạt sẽ phồng lên, và nảy mầm trong điều kiện ấm và ẩm ướt. Thông thường, lượng hạt trên mỗi mẫu Anh là 6 kg.
Giâm cành
Thanh Hương Mộc có thể được giâm cành vào mùa xuân và mùa thu. Trong thời kỳ ngủ đông của cây, một cành mạnh mẽ của cây mẹ 1 năm tuổi sẽ được chọn và cắt vỏ tầm 10 – 15cm. Chỗ cắt cách chồi 1 – 1,5cm. Chất nền được chọ có độ thấm tốt, khả năng giữ nước trung bình và ph Trung tính hoặc hơi axít. Chất nền cần được khử trùng trước khi trồng cành giâm. Các cành giâm cần được ngâm tẩm với bột rễ ABT (đọc kỹ hướng dẫn sử dụng). Thời gian ngâm là 12 – 24 giờ. Các cành giâm được nhét vào đất khoảng 2/3 độ cao. Bọc túi ni lông để tăng độ ẩm không khí, thường sẽ mất 45 ngày trước khi rễ phát triển đầy đủ.
Nguyên nhân lá vàng và rụng lá
Phần lớn đến từ việc tưới nước. Cố gắng chỉ tưới khi thấy đất khô, không để cây ngập trong nước và tưới nước phải thấy nước thoát xuống lỗ thoát nước đáy chậu trong vào 10 giây. Nếu để ngập úng rất dễ thối rễ và khiến lá vàng và rụng. Chỉ tưới khi đất khô và hỗn hợp đất trồng phải thoát nước tốt! Không cần quá nhiệt tình tưới nước nếu như bạn không muốn lá cây có dấu hiệu vàng và rũ xuống rồi rụng dần.
